Seguimento e análise da construción
Periodo de referencia: segundo trimestre de 2024
Data de publicación: 30/09/2024
ÍNDICE
descarga en pdf
1 Introdución
O sector da construción en Galicia xerou en 2023 un valor engadido bruto (VEB) de 4.181,6 millóns de euros, o que representa o 5,5% do Produto Interior Bruto (PIB). Este nivel de actividade fixo que o emprego no sector se situara nos 77.961 postos de traballo equivalentes a tempo completo, o 7,5% do total.
En España, o sector da construción representa o 5% do PIB e o emprego supón o 7% do total de postos de traballo equivalentes a tempo completo.
Despois de tres anos con taxas de variación interanuais negativas, o VEB do sector da construción de Galicia volve a taxas positivas no 2023, medrando un 0,8%. En España, a taxa de variación é do 2,3%.
O gráfico 1 mostra o crecemento anual do VEB da construción e do PIB para Galicia e España en termos reais.
Gráfico 1. Índices de volume. Taxa de variación interanual
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte: IGE. Contabilidade trimestral de Galicia. Revisión estatística 2019; INE. Contabilidad nacional trimestral. Revisión estadística 2019
Os postos de traballo equivalentes a tempo completo encadean tres anos consecutivos de subida tanto en Galicia como en España. No 2023 medran un 2,6% en Galicia e un 3,9% en España.
O mesmo ocorre coas afiliacións medias á Seguridade Social, que aumentaron en Galicia un 1,7% no ano 2023 e en España un 3,8%.
2 O sector no segundo trimestre de 2024
O valor engadido bruto (VEB) do sector da construción experimentou unha variación do 3% no segundo trimestre de 2024 con respecto ao mesmo trimestre do ano anterior. A licitación oficial rexistra un peor comportamento que no mesmo trimestre do ano anterior pero a edificación presenta melloría.
Gráfico 2. Taxa de variación interanual. VEB Construción
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte:IGE. Contabilidade trimestral de Galicia. Revisión estatística 2019. INE. Contabilidad nacional trimestral. Revisión estadística 2019
Os datos de emprego mostran un menor crecemento que a actividade no segundo trimestre de 2024, cun aumento do 0,4% dos postos de traballo equivalentes a tempo completo fronte ao 3% do VEB, o que orixina un incremento da produtividade.
As afiliacións medias á Seguridade Social no sector da construción rexistran, no segundo trimestre de 2024, un crecemento do 0,7%. O número medio de afiliacións do sector no segundo trimestre de 2024 foi de 81.271.
No gráfico 3 obsérvase que as taxas de variación interanual foron negativas dende finais de 2019 ata febreiro de 2021, acadando os valores máis baixos no segundo trimestre de 2020 (71.756 afiliacións no mes de abril). Dende marzo de 2021 as afiliacións no sector rexistran taxas positivas, situándose no mes de agosto de 2024 en 82.570 afiliacións e unha taxa do 1,3%.
Gráfico 3. Taxa de variación interanual. Afiliacións no sector da construción
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte: Ministerio de Inclusión, Seguridad Social y Migraciones
O paro rexistrado incrementouse no ano 2020 como consecuencia da pandemia despois de sete anos consecutivos de caída. Dende marzo de 2021 o paro rexistrado do sector reduciuse ata chegar aos 7.778 parados no mes de agosto de 2024, a cifra máis baixa nos últimos anos, e unha taxa interanual do -11%.
Gráfico 4. Taxa de variación interanual. Paro rexistrado no sector da construción
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte: Ministerio de Trabajo y Economía Social
Segundo a EPA, a poboación ocupada neste segundo trimestre de 2024 aumenta un 10,6%.
Gráfico 5. Taxa de variación interanual. Ocupados no sector da construción
Unidade: porcentaxe (%)
2.1 Edificación residencial
O subsector da edificación residencial presenta, dende o punto de vista da demanda, unha evolución positiva no segundo trimestre de 2024 como xa o fixera no trimestre anterior. Dende a óptica de oferta, as series de licenzas e visados tamén rexistran taxas positivas con respecto ao mesmo trimestre do ano anterior.
Demanda
O principal indicador de demanda, a compravenda de vivendas, presenta unha taxa de variación interanual positiva aínda que menor que a do trimestre anterior.
O número de compravendas efectuadas sobre vivendas da Estadística de transmisiones de derechos de la propiedad do Instituto Nacional de Estadística (INE) mostra unha variación do 3% no segundo trimestre de 2024, (13,5% no trimestre anterior). Os datos de compravenda de vivendas totais da Estatística registral inmobiliaria do Colegio de Registradores indican unha variación do 3,8% (13,8% no trimestre anterior).
Aínda que as dúas estatísticas (INE e Registradores) indican que é a compravenda de vivenda usada a que máis inflúe na evolución do conxunto ao representar case o 80% das compravendas, no segundo trimestre de 2024 o crecemento en Galicia é atribuíble á compravenda de vivenda nova. Segundo o Colegio de Registradores, as compravendas de vivenda usada diminuíron un 1,8% (aumentaran un 15,2% no trimestre anterior) e a vivenda nova incrementouse un 27,2% (8,8% no trimestre precedente).
Segundo os datos do INE, as compravendas de vivenda usada diminuíron un 2,4%, e as de vivenda nova aumentaronun 25,5%.
| Tempo | Galicia | España | Galicia | España |
|---|---|---|---|---|
| 2022 | 10,3 | 14,8 | 11,4 | 14,5 |
| 2023 | -12,4 | -9,7 | -11,6 | -16,7 |
| ….2023/I | -6,7 | -2,9 | -6,3 | -2,0 |
| ….2023/II | -11,6 | -7,6 | -10,8 | -7,3 |
| ….2023/III | -16,3 | -16,9 | -16,8 | -16,5 |
| ….2023/IV | -11,5 | -13,8 | -12,2 | -13,5 |
| ….2024/I | 13,5 | -5,6 | 13,8 | -5,9 |
| ….2024/II | 3,0 | -3,3 | 3,8 | -3,8 |
Fonte: INE, Colegio de registradores
Segundo a Estadística de constitución de hipotecas do INE, o número de vivendas hipotecadas sen ter en conta aquelas con cambios nas condicións mostra no segundo trimestre de 2024 un crecemento do 3,3%, mantendo así a tendencia crecente que comezara no trimestre anterior.
| Tempo | Galicia | España | Galicia | España |
|---|---|---|---|---|
| 2022 | 3,2 | 6,4 | 44,1 | 66,6 |
| 2023 | -7,4 | -11,0 | -29,8 | -20,7 |
| ….2023/I | -5,4 | -9,9 | -16,6 | -1,4 |
| ….2023/II | -11,4 | -14,5 | -30,3 | -23,1 |
| ….2023/III | -9,5 | -15,7 | -41,0 | -29,7 |
| ….2023/IV | -3,0 | -3,6 | -30,5 | -26,6 |
| ….2024/I | 5,7 | 1,8 | 5,1 | -6,8 |
| ….2024/II | 3,3 | 2,0 | ||
Fonte: Ministerio de transportes, Movilidad y Agenda Urbana, INE
Nota: non está dispoñible o dato de transaccións inmobiliarias do segundo trimestre de 2024
No segundo trimestre de 2024 en Galicia houbo unha media de 265 hipotecas con cambios, fronte a unha media de 292 no mesmo trimestre do ano anterior.
O importe medio das hipotecas en vivenda neste segundo trimestre foi de 116.263 euros en Galicia, un 81,7% do importe medio estatal coa información da estatística do INE. Con respecto ao mesmo trimestre do ano anterior, o importe medio baixa en Galicia e aumenta en España (-2,9% e 0,9% respectivamente).
A Estadística registral inmobiliaria do Colegio de Registradores sinala que o importe medio das hipotecas baixou un 2,3% no segundo trimestre de 2024 respecto ao mesmo trimestre do ano anterior en Galicia e aumentou no conxunto do Estado (3%). A cota media mensual redúcese un 0,5% en Galicia e increméntase un 3% en España.
Esta mesma fonte indica que o tipo medio de xuro pasou do 3,54% no trimestre anterior ao 3,39% no segundo trimestre; o prazo medio das hipotecas reduciuse en Galicia (2%) e medrou en España (0,7%).
Os prezos da vivenda incrementáronse no último trimestre. Se atendemos aos datos publicados polo Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana (MITMA), o prezo da vivenda (€/m2) rexistrou un crecemento neste trimestre dun 4%, sendo no trimestre precedente do 4,1%. Segundo o indicador do INE, o prezo da vivenda aumenta un 6,7%, (5,1% no trimestre anterior). Por tipo de vivenda, segundo o Índice publicado polo INE, o prezo da vivenda nova increméntase un 7,4% en Galicia e un 11,2% en España no segundo trimestre de 2024. A vivenda usada increméntase un 6,7% en Galicia e un 7,3% en España.
| Tempo | Galicia | España | Galicia | España |
|---|---|---|---|---|
| 2022 | 3,6 | 5,0 | 6,6 | 7,4 |
| 2023 | 3,4 | 3,9 | 3,6 | 4,0 |
| ….2023/I | 4,0 | 3,1 | 3,4 | 3,5 |
| ….2023/II | 2,2 | 3,0 | 3,1 | 3,6 |
| ….2023/III | 2,8 | 4,2 | 4,6 | 4,5 |
| ….2023/IV | 4,4 | 5,3 | 3,4 | 4,2 |
| ….2024/I | 4,1 | 4,3 | 5,1 | 6,3 |
| ….2024/II | 4,0 | 5,7 | 6,7 | 7,8 |
Fonte: Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana, INE
O gráfico 6 mostra a alza nos prezos da vivenda nos últimos trimestres, tanto co indicador do INE como co do Ministerio.
Gráfico 6. Prezos da vivenda. Taxa de variación interanual
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte: Precios de vivienda (MITMA) e Índices de precios de la vivienda (INE)
O tipo de xuro de referencia do mercado hipotecario (Euribor), con influencia na demanda, sitúase en valores positivos dende o mes de abril de 2022, algo que non ocorría dende febreiro de 2016. Entre xuño e novembro de 2023 superou o 4% acadando valores que non tomaba dende o 2008. No segundo trimestre de 2024 toma o valor de 3,68% (3,67% no trimestre precedente).
O tipo de xuro dos préstamos hipotecarios, publicado polo Banco de España, situouse no segundo trimestre de 2024 no 3,57% (3,78% no trimestre precedente).
Gráfico 7. Tipos de xuro das hipotecas
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte: Banco de España e Colegio de Registradores
O esforzo financeiro - medido como a porcentaxe de salario que unha persoa ten que destinar ao pago do préstamo hipotecario – redúcese no segundo trimestre do 2024 acadando o 27,8% (28,6% no trimestre anterior). A baixada dos tipos de xuro hipotecario fai que se reduza o esforzo financeiro dos fogares.
Gráfico 8. Esforzo financeiro
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte: IGE
O comportamento do emprego total da economía afecta á demanda de vivenda, debido a súa repercusión sobre a renda dispoñible dos fogares. As persoas ocupadas totais, segundo a EPA, aumentaron un 0,3% en taxa interanual no segundo trimestre de 2024 (2,2% no trimestre anterior). As afiliacións totais á Seguridade Social (media do mes) acadan no segundo trimestre de 2024 un ascenso do 1,7% (1,8% no trimestre precedente).
Segundo os rexistros das oficinas de emprego, o paro rexistrado total está a diminuír dende o mes de abril de 2021. No segundo trimestre de 2024 o paro rexistrado total variou un -9,1%. O total de persoas paradas, medido pola EPA, amosa unha variación no segundo trimestre de 2024 do 2,2%.
Oferta
Dende a perspectiva da oferta residencial, tanto as series de licenzas como as de visados rexistran taxas positivas con respecto ao mesmo trimestre do ano anterior. Pola súa banda, as series periodificadas de licenzas e visados, máis contemporáneas coa actividade, presentan o mesmo comportamento, tanto as licenzas como os visados se incrementan.
A superficie a construír segundo as licenzas, na serie sen periodificar, indica un aumento no segundo trimestre de 2024 do 19%; segundo os visados a superficie aumenta un 33,1%.
O número medio mensual de vivendas visadas no segundo trimestre de 2024 foi de 769 (a media mensual de 2023 foi 422 vivendas). No caso das licenzas concedidas polos concellos, a media mensual no segundo trimestre de 2024 foi de 314 vivendas a crear de nova planta, sendo a media do 2023 235 vivendas.
| Tempo | Licenzas | Visados |
|---|---|---|
| 2022 | -4,3 | 0,7 |
| 2023 | 12,0 | 6,2 |
| ….2023/I | -23,5 | -34,0 |
| ….2023/II | -13,9 | 138,4 |
| ….2023/III | 27,0 | -1,1 |
| ….2023/IV | 85,1 | -18,6 |
| ….2024/I | 38,6 | 45,4 |
| ….2024/II | 19,0 | 33,1 |
Fontes: IGE-Ministerio de Movilidad, Transportes y Agenda Urbana. Colegios de arquitectos
Nota: no caso dos visados, o segundo trimestre de 2024 só inclúe a información dos meses de abril e maio
Tendo en conta que a realización das obras se estende ao longo de máis ou menos ano e medio, se periodificamos os datos de licenzas e de visados obteríamos os resultados que se mostran no cadro 5. As licenzas aumentan no segundo trimestre un 2,5% mentres que os visados se incrementan un 15%.
| Tempo | Licenzas | Visados |
|---|---|---|
| 2022 | -1,1 | -6,7 |
| 2023 | -5,3 | 1,9 |
| ….2023/I | 1,0 | 13,7 |
| ….2023/II | -1,4 | 2,0 |
| ….2023/III | -7,4 | -5,3 |
| ….2023/IV | -13,2 | -1,6 |
| ….2024/I | -8,8 | 5,3 |
| ….2024/II | 2,5 | 15,0 |
Fontes: IGE. Elaboración propia
Nota: no caso dos visados, o segundo trimestre de 2024 só inclúe a información dos meses de abril e maio
No seguinte gráfico móstrase o comportamento da serie de visados periodificada.
Gráfico 9. Edificación residencial. Visados de obra nova periodificados (superficie a construír). TVI
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte: IGE. Elaboración propia
2.2 Edificación non residencial
As dúas principais fontes de información sobre este subsector, licenzas e visados, indican unha redución da actividade no segundo trimestre de 2024. Así, os visados presentan unha taxa interanual do -28,1% (164,4% no trimestre anterior) mentres que as licenzas varían un -46,8% (-5,7% no trimestre precedente).
| Tempo | Licenzas | Visados |
|---|---|---|
| 2022 | 74,9 | 121,5 |
| 2023 | -45,1 | -44,7 |
| ….2023/I | -67,9 | -86,5 |
| ….2023/II | -17,5 | -20,4 |
| ….2023/III | -23,5 | 85,5 |
| ….2023/IV | -45,7 | -2,5 |
| ….2024/I | -5,7 | 164,4 |
| ….2024/II | -46,8 | -28,1 |
Fontes: IGE-Ministerio de Movilidad, Transportes y Agenda Urbana. Colegios de arquitectos
Nota: no caso dos visados, o segundo trimestre de 2024 só inclúe a información dos meses de abril e maio
As series periodificadas de visados e licenzas, máis contemporáneas co nivel de actividade, indican un comportamento diferente, cunhas taxas do 46,3% os visados e do -31,7% as licenzas.
| Tempo | Licenzas | Visados |
|---|---|---|
| 2022 | 27,4 | 58,1 |
| 2023 | -18,7 | -42,3 |
| ….2023/I | 51,0 | -35,0 |
| ….2023/II | -20,9 | -52,1 |
| ….2023/III | -29,6 | -50,3 |
| ….2023/IV | -40,5 | -24,6 |
| ….2024/I | -31,5 | 29,2 |
| ….2024/II | -31,7 | 46,3 |
Fontes: IGE. Elaboración propia
Nota: no caso dos visados, o segundo trimestre de 2024 só inclúe a información dos meses de abril e maio
Gráfico 10. Edificación non residencial. Visados de obra nova periodificados (superficie a construír). TVI
Unidade: porcentaxe (%)
Fonte: IGE. Elaboración propia
2.3 Licitación oficial
En canto á licitación oficial, segundo os datos do Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana, o importe licitado no segundo trimestre de 2024 polas administracións en construción (edificación e enxeñería civil) en Galicia rexistrou unha baixada do 16,4%, con respecto ao licitado no mesmo trimestre do ano anterior. As obras de enxeñería civil, que supuxeron un 72,2% da actividade licitadora da Administración neste trimestre, presentan unha baixada do 18%.
| Tempo | Galicia | España | Galicia | España |
|---|---|---|---|---|
| 2022 | -8,1 | 27,6 | -20,3 | 22,8 |
| 2023 | -2,3 | -10,6 | -11,3 | -10,4 |
| ….2023/I | -10,1 | 11,2 | -18,5 | 5,9 |
| ….2023/II | -20,8 | 22,3 | -29,7 | 19,7 |
| ….2023/III | -1,0 | -21,7 | 11,9 | -3,2 |
| ….2023/IV | 24,6 | -37,1 | 9,0 | -43,7 |
| ….2024/I | -36,4 | 17,1 | -41,8 | 18,5 |
| ….2024/II | -16,4 | -15,4 | -18,0 | -31,7 |
Fonte: Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana
Nota: dende abril de 2018 non se inclúen datos dos entes locais (concellos, mancomunidades, etc)
3 Resumo
O sector da construción en Galicia xerou en 2023 un valor engadido bruto (VEB) de 4.181,6 millóns de euros, o que representa o 5,5% do Produto Interior Bruto (PIB). Este nivel de actividade fixo que o emprego no sector se situara nos 77.961 postos de traballo equivalentes a tempo completo, o 7,5% do total.
En España, o sector da construción representa o 5% do PIB e o emprego supón o 7% do total de postos de traballo equivalentes a tempo completo.
No segundo trimestre de 2024 o VEB do sector varía un 3% en Galicia e un 2,4% no conxunto do Estado.
O principal indicador de demanda, a compravenda de vivendas, presenta unha taxa de variación interanual positiva aínda que menor que a do trimestre anterior.
O número de compravendas efectuadas sobre vivendas da Estadística de transmisiones de derechos de la propiedad do Instituto Nacional de Estadística (INE) mostra unha variación do 3% no segundo trimestre de 2024. Os datos de compravenda de vivendas totais da Estatística registral inmobiliaria do Colegio de Registradores indican unha variación do 3,8%.
Dende a perspectiva da oferta residencial, tanto as series de licenzas como as de visados rexistran taxas positivas con respecto ao mesmo trimestre do ano anterior. Pola súa banda, as series periodificadas de licenzas e visados, máis contemporáneas coa actividade, presentan o mesmo comportamento, tanto as licenzas como os visados se incrementan.
No caso da oferta non residencial, as dúas principais fontes de información sobre este subsector, licenzas e visados, indican unha redución da actividade no segundo trimestre de 2024. Así, os visados presentan unha taxa interanual do -28,1%, mentres que as licenzas varían un -46,8%. As series periodificadas de visados e licenzas, máis contemporáneas co nivel de actividade, indican un comportamento diferente, cunhas taxas do 46,3% os visados e do -31,7% as licenzas.
En canto á licitación oficial, segundo os datos do Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana, o importe licitado no segundo trimestre de 2024 polas administracións en construción (edificación e enxeñería civil) en Galicia rexistrou unha baixada do 16,4%, con respecto ao licitado no mesmo trimestre do ano anterior. As obras de enxeñería civil, que supuxeron un 72,2% da actividade licitadora da Administración neste trimestre, presentan unha baixada do 18%.